W latach 20 –tych XX wieku następuje gwałtowny i na szeroką skalę rozwój fotografii w Polsce. Fotografowanie przestaje być elitarnym zawodem wymagającym własnego atelier i dużych nakładów finansowych. Poniższe kalendarium potwierdza fakt szybkiego rozwoju fotografii i fotografowania w Polsce.

Miało to również wpływ na rozwój fotografii w Białymstoku co pokazuje zestawienie zakładów fotograficznych w Białymstoku w latach 1915-1945

Kalendarium rozwoju fotografii w Polsce.

1883r. – Gorge Eastman wprowadza film na podłożu celuloidowym.

1896 r. – Fabryka P. Lebiedzińskiego rozpoczyna produkcję aparatu fotograficznego na format 9×12 cm o nazwie Chicago

1899 r.- Aleksander Ginsberg zakłada w Warszawie fabrykę obiektywów i aparatów fotograficznych pod nazwą FOS. Produkowała ona, cieszące się dużym uznaniem również na Zachodzie, doskonałe planistygmaty (1:6,6 i 1:8).

1900r. – Fabryka FOS Aleksandra Ginsberga w Warszawie  rozpoczyna produkcję składanych aparatów fotograficznych na płyty formatu 9×12 cm.

Edmund Brodkowski produkuje we Lwowie drewniane składane aparaty fotograficzne.

1903r. – Ukazuje się pierwsze wydanie podręcznika J. Świtkowskiego pt. „Fotografia praktyczna w zarysie do użytku amatorów”. Podręcznik ten napisany przez wybitnego znawcę fotografii doczekał się pięciu wydań.

1904r. – Fabryka P. Lebiedzińskiego wprowadza do produkcji aparat fotograficzny Diops.

1906r.- Fabryka P. Lebiedzińskiego w Warszawie rozpoczyna produkcję doskonałego papieru fotograficznego „Bromograwiura”

1908r.- Fabryka P. Lebiedzińskiego uruchamia produkcję papieru chlorobromowego „Fotopastel”. W następnych pięciu latach fabryka produkowała również dalsze doskonałe gatunki papierów fotograficznych: bromowy „Bromopastel” i „Bromosatyna”, chlorobromowy „Bromosepia” i inne.

1913r. – Oskar Barnack tworzy prototyp Ur-Leitz na podstawie którego stworzone zostaną potem aparaty małoobrazkowe

1922r. – Ukazuje się pierwsze wydanie stale wznawianego w okresie międzywojennym podręcznika Wł. Niemczyńskiego pt. „Podręcznik fotografii dla amatorów i zawodowców”.

1923r.- Produkcję płyt fotograficznych rozpoczyna nowo powstała fabryka Alfa w Bydgoszczy. Została ona założona przez zasłużonego dla rozwoju fotografii w Polsce Mariana Dziadkiewicza. Wytwórnia istniała do 1939 r. a po 1945r jako Bydgoskie Zakłady Fotochemiczne „Foton”.

1924r.- A. Neuman zakłada wytwórnię płyt fotograficznych.

1924r. – Powstają pierwsze aparaty Leica 35 mm.

1925r – Do produkcji wchodzą pierwsze aparaty Leica: korpus został opracowany przez Oskara Barnacka,  obiektywy przez Maxa Bereka. Nazwa Leica pochodzi od słów „Leitz Camera”

1928 r.- Alfa w Bydgoszczy rozpoczyna produkcję papierów fotograficznych: Alfo-brom, Alfaport, Alfagaz, Alfadur i inne.

1934 r.- Wytwórnia „Kamera Polska” wprowadza na rynek popularny skrzynkowy aparat fotograficzny na błony zwojowe Filma (6×9 cm).

Powstaje wytwórnia aparatów fotograficznych założona przez braci Pawelskich. Produkowała ona aparat „Korona” 4 x 6,5 cm (3 x 4 cm) na błonę zwojową o szer. 4 cm.

Źródło http://www.justyna-bugaj.reaktywni.pl/

Jednak najbardziej rewolucyjnym krokiem umożliwiającym rozwój fotografii był wynalazek George’a Eastmana. Zastąpił on szklaną płytkę bromową negatywem opartym na taśmie celuloidowej. Dzięki temu w 1888 roku amerykańska firma Kodak opracowała lekki i prosty w konstrukcji aparat fotograficzny.

Wydarzenie to zapoczątkowało masową produkcję aparatów fotograficznych. Dostęp do fotografii został ułatwiony dzięki bardzo prostej obsłudze oraz wielu udoskonaleniom technicznym nowego sprzętu fotograficznego. Fotografowie wyszli na ulicę, emulsja fotograficzna stała się tak czuła, że umożliwiła wykonywanie zdjęć migawkowych z ręki bez potrzeby użycia statywu. W 1931r Józef Neuhüttler otworzył w Białymstoku zakład Foto-Film i jako pierwszy zaczął robić zdjęcia w ruchu, co na owe czasy było rewelacją.

W Białymstoku sprzedażą artykułów fotograficznych zajmowały się firmy:

Antonowicz Witold i S-ka Białystok ul. Lipowa 1

Ajn Szaja i Lipszyc Jonas Białystok ul. Sienkiewicza 43

Kwasiulewicz St. Białystok Rynek Kościuszki 3

Zylbersztejn Szmul Białystok ul. Lipowa 10 lata 1897-1913 gdzie od 1896 działało atelier fotograficzne braci Pumpian. Następny adres firmy Zylbersztejn to dom Józefa Puchalskiego na rogu ul. Lipowej i Kupieckiej (obecnie ul.Malmeda) gdzie istniała do 1935 r.

Zylbersztejn Izaak (syn Szmula) Białystok ul. Sienkiewicza 8 lata 1923- 1937 następny adres tej firmy to Rynek Kościuszki 24  gdzie działało do wybuchu II wojny światowej

Wraz z postępem technicznym zmienił się zakres tematów fotografii. Dominował nadal portret ale stracił on swoją sztywność  i nienaturalność. Fotograf przejął inicjatywę w wyborze tematu. Pojawia się fotografia rodzinna wykonana na ulicach, w parkach, domu lub ogrodzie. Fotografia wyszła poza zakłady profesjonalne. Coraz większe rzesze amatorów próbowały fotografować. Dostęp do sprzętu fotograficznego nie był problemem, bowiem dobrze prosperujący przemysł dostarczał na rynek olbrzymie ilości aparatów zróżnicowanych pod względem jakości i ceny W Białymstoku powstały również koła miłośników fotografii

Pracownia Fotograficzna przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Białymstoku

Sekcja Miłośników Fotografii S.U przy Szkole Handlowej P.T.K.W.E.i.H w Białymstoku

W latach 20- tych i 30-tych XX wieku opłacalność zakładów  fotograficznych  znacznie spadła wskutek rozwoju tzw.„Filmówek”. Były to zakłady bez atelier, zajmujące się fotografią na ulicy i w parkach za pomocą aparatów automatycznych. Produkcją „Filmówek” zajmowali się często ludzie których przypadek zetknął z zawodem fotografa co odbijało się na jakości fotografii co dobrze widać  obecnie po upływie czasu. Działały krótko czasami rok dwa. Ze względu na oferowane ceny stały się one groźną konkurencją dla wielu renomowanych zakładów np. Sołowiejczyka, Rendla. Szymborskiego którzy dzięki stałej klienteli i bardzo dobrej jakości wykonywanych  fotografii skutecznie broniły swojej pozycji w Białymstoku.